08.11.2017

Тақырыбы:

«Болашақ –білімді жастар қолында»

Мақсаты: Өз

республикасын танып-білуге, жақсы көруге, Отанына деген сүйіспеншілікке,

патриоттық сезімге тәрбиелеу.

оқушыларға туған

жері, туған тілі, туған дәстүр, салт санасы жайлы көркем сөздерді айтқызу арқылы

әсемдік пен әдептілікке тәрбиелеу;

Көрнекілігі:

Н.Назарбаевтің суреті, ҚР картасы, ҚР рәміздері,слайдтар, нақыл сөздер,

суреттер

Сабақтың

түрі:  әңгіме, сұрақ-жауап

Барысы:

І. Ұйымдастыру

кезеңі. Психологиялық дайындық. Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

(Әнұран)

ІІ. Кіріспе. Қазақстан Республикасы

 (слайд № 1:  Мен Қазақстанның болашағымын!)

Мұғалім сөзі.

Біз ежелден ер

деген даңқы шыққан халықтың ұрпағымыз, ел бірлігі жолында әрқашан намысын

бермеген халықтың ұланымыз.

Біз алтын күн

бедерленген көк байрағын әлем биіктерінде желбіреткен бейбітшіл елдің

азаматтарымыз, кең байтақ жерінде бірлігі жарасқан алуан ұлт ұлыстардан тұратын

біртұтас халықпыз! Біз қазақстандықтармыз және мұны үлкен  мақтанышпен айтамыз.

Қазақстандық болу

– бізге тағдыр сыйлаған ұлы бақыт. Біз оны әрдайым зор мақтаныш сезіммен

ұрпақтан-ұрпаққа табыстайтын боламыз! Бүгінгі біздің ұйымдастырылған тәрбие

жұмысымыз осындай мақсаттарды көздейді.

(слайд № 2: ҚР

картасы)

1-Жүргізуші: Қазақстан көп ұлтты тәуелсіз мемлекет.  Жер көлемі 2,7 миллион шаршы шақырымнан

асады. Республика шығысында Алтай тауларынан басталып, батысында Каспий

ойпатына, ал Солтүстігінде Батыс Сібірден оңтүстігінде Тянь-Шань (Ереңқабырға)

шыңдарына дейін созылып жатыр. Қазақстан жерінің  өте үлкендігінен әр аймағының табиғаты

бір-біріне ұқсамайды, біркелкі емес. Оңтүстігінде ағаштар гүлдеп, жер

көгергенде, солтүстігінде әлі қар жатады.

Қазақстанның оңтүстік облыстарында жылуды жақсы көретін

күріш, қант қызылшасы, мақта, жеміс түрлері, әртүрлі дәрілік шөптер мен

өсімдіктер өседі. Бұл аймақтарда жаңбыр аз жауады, жазы ыстық, әрі құрғақ

болады.  Бірақ ол аймақтың байлығы — тау

өзендерінің мол суы. Республиканың солтүстік аудандарында астық пен көкөністер

жақсы өседі. Мұнда жауын-шашын мол, жазы да ыстық емес.

 

(слайд № 3:

2-Жүргізуші: Қазақстан – ежелгі ел, бірақ әлемнің қазіргі

картасынан ол таяуда ғана, яғни 1991 жылы орын алды. Біздің Отанымыз –

егеменді, тәуелсіз Қазақ мемлекеті. Жүз жиырмадан аса ұлт өкілдері тұратын

осынау қасиетті мекенде, асқақтаған Алатаулы өлкеде, кеңшілігі керемет, дархан

дастарқандай далада, егіні теңіздей толқыған, төрт түлігі мыңғырған, өндірісі

өркендеген мекенде өмір сүруші әрбір адам өз Отанын жанындай сүйіп, оның көк

байрағын көкке көтеруді мақтаныш тұтады!

Еліміз Егемендік алған 

жылдардан кейін көптеген жетістіктерге қол жеткіздік. Өз тарихымыз,

салт-дәстүріміз зерделеніп, жинақталған, 

кең мағыналы кітаптар, әдеби зерттеулер жарық көре бастады. Қазақстан

Республикасы экономикасы, әлеуметтік тұрмысы тұрақты дамып келе жатқан Орта

азиядағы беделді мемлекеттер қатарына қосылды.

(слайд № 4)

1-оқушы: Отан — сенің 

ата-анаң,

Отан — досың,

бауырың.

Отан — өлкең,

астанаң,

Отан — аудан, ауылың.

Отан — тарих, Отан — тіл,

Жасаған елің, ер халқың.

Отан — өлең, Отан — жыр,

Көтерген көкке ел даңқын…

Отан осы, достарым,

Көңілге мұны түйе біл.

«Отан» деп өс, жас қауым,

Оны ардақтап, сүйе біл.

(слайд № 5:

2-оқушы:  Бақытты боп

жүргенім

Сенің арқаң, Ұлы Отан.

Елім менің –тірегім,

Құшағында гүл атам.

Шығысыңнан арайлы,

Күліп атқан құба таң.

Сенен бақыт тарайды

(слайд № 6:

1-Жұргізуші:  Бостандық! – деп аталатын асқақ арман жолында

қаншама қан төгілді, қаншама батыр мерт болды. Бұл арпалыс бір күн, бір жыл,

бір мезет емес, талай ғасырларға созылған. Осы апрылысты жай тілмен

тарих дейді.

Егемендік! Тәуелсіздік!

Осыдан 25 жыл бұрын бұл сөздердің қаншалықты мағыналы екенін біз дәл қазіргі

уақыттағыдай түсінбеген шығарамыз. Ешкімге тәуелді болмауды арман еткен

Кенесары секілді айбарлы ханымыз, Наурызбай, Ағыбайдай айбынды батырларымыз

найзаның ұшымен, білектің күшімен күресіп құрбан болса, Төле, Қазыбек, Әйтеке

секілді дуалы ауыз билеріміз қызыл тілдің арқасында ел тыныштығын сақтады. Сол

заманнан бері азаттық, егемендік елімнің арманы болды. Халқының қамын жеген

ата-бабаларымыздың қайсар ұрпағы 1986 жылы арман еткен тәуелсіздіктің,

азаттықтың туын тікті.

(слайд № 7:

3-оқушы: Тілім – қазақ, тегім – түрік, ислам– дінім, иманым,

Ұлт едім мен ұлы едім, құл бол деп жат қинады….

Жоңғарға да, шүршітке де дес бермеп ем, орыстың,

Құшағына еніп кеттім, жел сөзіне иланып.

«Тілім – шұбар, тегім –күмән, имансызбын , дінсізбін,

Өз — өзімді алдарқаттым», — дедім, — елге мұңсызбын,

Халқымды да, салтымды да дайын болдым сатуға,

Жерім тозды, елім азды, күні осы ғой құнсыздың.

Өзегімде өкініш бар, баққа қалдым жарымай,

Өзімді  өзім сыртқа

тептім, қасиетімді танымай.

Хан Абылай ұмыт

қалды, Қабанбай мен Бөгенбай,

Отаршылға оқ боп

тиген Кенесары , Ағыбай.

 

(слайд № 8:

4-оқушы: Төл

тарихтан бейхабармын, айтуға оны арландым,

Ажыратпай ғасыр

озды, ақиқат пен жалғанды,

Көзайым боп таптым

қайта  Ахаң, Жахаң, Жүсіпбек,

Шер көңілді

Шәкәрім мен ұлы ақын Мағжанды.

 

Мұғалім сөзі:

Міне, Сіздер тәуелсіз қазақ елінің ең жас ұланысыңдар! Сондықтан өз жерімізді,

өз елімізді әкелеріміз бен аталарымыз сияқты қадірлеуге, сүюге, қорғауға тиіс

екенімізді естен шағармайық. ХХІ ғасырда Қазақстанда бейбітшілік, тыныштық

болып, егеменді елдігіміз ұзағынан болсын деп тілейік.

(слайд № 10: ҚР

Президенті)

1-Жүргізуші:

Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 1940 жылы 6 шілдеде Алматы облысының Қаскелең

ауданындағы Шамалған ауылында  дүниеге

келді. Білімі жоғары. Мамандығы – инженер-металлург. Экономика ғылымының

докторы.

Өзінің еңбек

жолын 1960 жылы Қарағанды облысы Теміртау қаласында «Қазметаллург-строй» тресі

басқармасында түрлі қол жұмысын істеуден бастады. Кейінірек шойын өңдеуші,

реттеуші, газ маманы, Қарағанды металлургия комбинатының балқыту пешіндегі

аға  газ маманы болып істеді.

1969 жылы партия

саласына ауысты да, Теміртау қалалық комитетінің өндірістік-көлік бөлімінің

меңгерушісі болды. 1969-1971 жылдары  Теміртау

қалалық комсомол комитетінің  екінші

хатшысы қызметін атқарды. 1971 жылы Теміртау қалалық партия комитетінің екінші

хатшысы болып сайланды. Ал 1973-1977 жылдары Қарағанды металлургия комбинатының

парком хатшысы, Қарағанды облыстық партия комитетінің екінші хатшысы, 1979

жылдан 1984 жылға дейін Қазақстан Компартиясы Орталық  Комитетінің 

хатшысы болды. 1984 жылдан Қазақ ССР Министрлер Кеңесінің

төрағасы болып Қызмет істеді.

1989 жылғы маусым айынан Н.Ә.Назарбаев Қазақстан Компартиясы

Орталық Комитетінің бірінші хатшысы. 1990 жылы сәуір айында Қазақ ҚСР Жоғарғы

Кеңесі Н.Ә.Назарбаевты Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Президентті

етіп сайланды. 1991 жылғы желтоқсаннын І-інде бүкілхалықтық сайлау

қорытыныдысымен Н.Ә.Назарбаев Қазақстан Президенті болып сайланды.

(Слайд № 11,12:

Астана)

2-жүргізуші: 1997

жылы 20 қазанда Н.Ә.Назарбаев «Ақмола қаласын ҚР-ның астанасы деп жариялау

туралы» жарлыққа қол қойды. 1998 жылы 6 мамырда Елбасының жарлығымен ҚР

астанасы – Астана қаласы болып аталды, ал 20 мамырда «Қазақстан Республикасы

астанасының мәртебесі туралы» ҚР-ның Заңы қабылданды. Бүгінде жас қазақ

мемлекетінің астанасы ретінде әлемді тамсандырып отырған Астана қаласы жайлы

деректер көп. Ол Есіл өзенінің оң жағасындағы жазық жерге орналасқан және Есіл өзенінің

көшкен ел аттылы-жаяу өте беретін бұл тайыздау жерін Сарыарқа қазақтары

Қараөткел деп атаған.

(12) Кеңес

дәуірінде  Ақмола Орталық Қазақстанның

қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өмірінде үлкен орын алды. 1929 жылы

қалаға алғашқы поезд келді. 1950 жылы қалада 58 өнеркәсіп орны жұмыс істеді.

1954 жылы 5 наурызда Ақмолаға тың игерушілер тиелген алғашқы эшалондар келіп

тоқтады. 1956 жылы 26 желтоқсанда Тың өлкесі құрылып, Ақмола оның орталығы

болды. Қаланың аты 1961 жылы 20 наурызда Целиноград болып өзгертілді. Қалада

алғашқы жоғары оқу орындары – ауыл шаруашылығы институты, пединститут,

инженер-құрылыс институттары ашылды. 1960-80 жылдары қалада 30 жобалау және

ғылыми-зерттеу институттары ашылды. 1965 жылы Тың өлкесі таратылып, 1994 жылы

қалаға ежелгі Ақмола аты қайтарылды.

 

Ақмоланың

геосаяси тұрғыдан тиімді орналасуы, өнеркәсіптік әлеуеті, құрылыс индустриясын

дамытуға қажетті базасының болуы және ірі тасымал торабына орналасуы ескеріліп,

1994 жылы ҚР Жоғары Кеңесі және 1996 жылы 6 шілдедегі Министрлер кабинеті

ҚР-ның астанасын Алматыдан Ақмолаға көшіру туралы қаулылар қабылдады.

(слайд № 13 : ҚР

Туы)

 

1-Жүргізуші:

Тәуелсіз егемен мемлекеттің міндетті рәміздерінің бірі оның ұлттық валютасы

болып табылады. Кез келген мемлекеттің тарихына оның бір-ақ рет енгізілетін өз

валютасының тарихы да кіреді. Басқа көптеген елдердің ұлттық валютасының тарихы

сан ғасырлар бойы қалыптасқан. Кез келген ұлттық валюта елдің өткенін,

бүгінгісін және болашағын бейнелейді. «Теңге» сөзі ортағасырлық түркілік

«денге» немесе «таньга» күміс шақаларынан пайда болды. Олардан сондай-ақ

орыстың «деньга» және «деньги» атаулары шықты. Ал Қазақстан Республикасы ұлттық

валютасының тарихы Президенттің 1993 жылғы 15 қарашадағы жарлығынан басталды.

Сол күннен бері қарашаның 15-і Ұлттық валюта күні болып есептеледі. 1995 жылы

Қазақстанда банкноттың фабрика ашылды. 2006 жылы қолданысқа 200-ден 1000

теңгеге дейінгі жаңа үлгідегі банкноттар шығарылды. Қазақстандық

теңгенің 18 түрлі қорғаныс белгісі бар. Теңге әлемде ең «қорғалған» валюталардың

қатарына жатады.

2-жүргізуші: 30 тамыз – Ата заңымыз қабылдаған күн. Өздерін

білесіндер ол адамның, қоғамның, елдің құқығын қорғауға арналған. Әрбір елдің

өз Ата заңдары болады. Заң болмаса адам құқығы қорғалмай, бұзақылық көбейіп

кетер еді. Мінеки сен  дүниеге шыр етіп

өмірге келгеннен бастап сенің өмірін, денсаулығын тыныштығын, қуанышын біздің

мемлекетіміздің ұлы заңы Конституция қорғайды. Әр мемлекет ғылым, білімімен

танылады, ғылым мен білімнің арқасында өркен жайып, дамиды. Сондықтан ел

болашағы жас ұрпақтың әрбірінің білім алуы басты міндет. Ол Ата заңымыз –

Конституцияда  да жазылып көрсетілген. Ал

әр азамат заңды бұлжытпай орындауға, оны сыйлап, құрметтеуге тиіс. «Ата заңның

ең ардақты арқауы – ел мұраты мен халық бірлігі. Мазмұнына өрнегі жарасқан,

Тәуелсіздіктің қасиетті туы мәңгі желбіресін, күніміз мәңгі сөнбесін».

Қазақстан Республикасы демократиялы мемлекет болғандықтан, адамның өмірі,

құқығы мен бостандығы бірінші орында. Негізгі Заңның 98-бабының 30-тармағы адам

міндеттері мен құқықтарына арналған. Құқықтық мемлекет – бұл ұлттық

идеологияның негізі болып табылады. Ал, ұлттық идеология– ол тәуелсіздік,

берік, мықты мемлекет, мемлекеттік тіл, бұл мәселелер тек заң арқылы шешіледі

және дамиды. Біздің ата Заңымыз бізге осыншама мүмкіншіліктер беріп, біздің

тиісінше білім алып, жақсы өмір сүруімізге қамқорлық жасауда. Сондықтан

өміріміздің кепілі, қорғаушымыз – Конституцияның міндеттерін бұлжытпай орындап,

құрметтей білейік. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев өз сөзінде «Елімізді, тарихымызды,

қол жеткізген жетістіктерімізді мақтан еткендей Конституциямызды қастерлеп,

құрметтеуіміз, мақтан тұтуымыз керек. Конституциямызды құрметтемейінше, оның

заңдылықтарын орындамайынша қоғамдық бірлікті, тұрақтылықты және жарқын

болашақты құру мүмкін емес. Ата Заң әркімнің бойтұмары болып, оның әрбір

қағидасы мүлтіксіз орындалғанда ғана ортақ мақсатқа қол жеткіземіз» деп атап

өтті. Сондықтан да біз конституциямызда көрсетілген барлық құндылықтарды

сақтап, заң қағидаларымен өмір сүруіміз қажет. «Ел ерімен мақтанар, жер кенімен

мақтанар» деген, елімізді қорғар ер-азаматтар, асыл ұрпақтар, тәрбиелі

ұл-қыздар молая берсін.9-оқушы: Мен,  

Қазақстанның   болашағы   бүгінгі  

жас  ұрпақ,  Тәуелсіз, Егеменді Еркін ел Қазақстанда

дүниеге келгенімді мақтан тұтамын. Мұндай кең байтақ елді, бүгінгі ұрпағына

аман-есен сақтап жеткізу үшін ата-бабаларымыз ақ білектің күшімен, ақ найзаның

ұшымен, қызыл қанымен қорғап, ғасырлар бойы күресіп, бастарынан талай қиын

кезеңдерді өткізді. Сол армандар орындалып, 1991 жылы 16 желтоқсанда өз егемендігін

паш етті. Қазір аяғынан тік тұрған, дамудың нарықтық жолына түскен ел атандық,

Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың дана бастауымен, көрегендік саясатының

арқасында еліміздің экономикасы қарыштап дамып бүкіл әлемге танылдық.

Көк байрақты, нұр елімнің мәртебесі биіктеп жақын жылдарда

әлемдегі дамыған елу елдің қатарына кіретінімізге біз кәміл сенеміз. Қазіргі

кезеңде Елордамызда қаншама әлемдік деңгейдегі кездесулер, жиындар, самиттер,

форумдар өтіп жатқанын әлем көріп, тыңдап отыр.

Біздер, яғни жас ұрпақтар келешек Қазақстанымыздың әлі де

еңсесі биік, татулығы берік, жылдан-жылға гүлденіп, көркейе беруіне өз

үлесімізді қосатынымызға уәде беремін.

10-оқушы: Адам 

баласының бір қуанышы, жарық жұлдызы, темір қазығы — туған елі. Әркім де

туған елін жақсы көреді. Еңсесі биік, мәртебесі асқақ, көгінде  көк байрағы желбіреген қазақ елін мен де

жақсы көремін.

Ең қымбат қазына — адам өмірімен бағаланған қазақ елінің ата

заңы, көгінде көк байрағы желбіреген туы, шарықтаған әнұраны бар. Осындай

көркейген ел ішінде мен де өмір сүріп, ер жетіп, есейіп келемін. Бүгінгі

өміріме, өз ортама, ризашылықпен қарай отырып, ертеңгі өмірімнің жарқын

боларына толық сенемін.

Жас ұрпақтың білім алуына, денсаулығына жағдай жасап,

ұлтының болашағын ойлап жүрген аға-апаларымыз бен ағаларының ерен

еңбектері-елдігімізді нығайта түсуде. Елдікті — білімді ұрпақ қана жалғай

алады. Ендеше,сол білімді ұрпақтар қатарында мен де барамын.

Мен  өзге ұлт өкілі

болғанымен, бақытты балалық шағым Қазақстанда өтті. Шындығында мен Қазақстанды

мақтан тұтамын. Әрбір оқушының жүрегіне жылылық ұялатқан ұстаздарымыздың

арқасында қазақ тілін еркін үйрендім. Ана тілін, өз мемлекетін, ұлттық

нышардарын қастерлеп, құрметтеу әрбір оқушының парызы деп санаймын. Ендігі

менің алға қойған мақсатым алған білімімді жалғастырып, өз мемлекетімде оқу

орнына түсіп, өндіріс орындарына жұмысқа орналасып, елімнің болашағына үлес

қосу.

Еліміздің рухани құндылықтарын қастерлеп, қадірлеу, парызым

деп санаймын. Егемен елімнің ертеңіне қажетті мамандық таңдап, жақсы кәсіпті

игерген ұлт азаматы боламын деген сенімдемін.

ІІІ. Қорытынды бөлім.

Мұғалім сөзі:

Туған жердің қадірін туғалы түзге шықпаған елдегі адам

қайдан білсін?

Туған жердің кәдірін алыс жерге ұзатқан, ұзатқанына әлде

талай жыл өткен қыз білмесе, кім білсін?

 

Туған жердің қымбатын ғылым іздеп, шет жайлап, кітап қарап

сарылып, көзінің майын тауысқан, көшенің шаңын көп жұтқан шәкірт білмесе, кім

білсін?

Туған жердің артығын, жазатайым іс етіп, күштілерге күш

етіп, еріксіз елден айырылған, шеттен дәмі бұйырған, жаттан сыйлау көрмеген ер

білмесе кім білсін?

Туған жердің асылын қараңғы үйге қамалып, қара нан мен қара

шай жүрегін кесіп жатқанда, қазы, қарта, сары қымыз көзінен бір – бір ұшып есіл

елін сағынған, бір көруге зар болған тұтқын білмесе, кім білсін?

Туған жердің кәдірін әлеуметтік ісіне басын байлап жегілген,

кеңседе қағаз кемірген, күйіп – пісіп, көбеп боп, еңбегінің жемісін көрсем – ау

деп телмірген, тар көше мен тар үйде бойы бір сергіп көрмеген азамат білмей,

кім білсін?

Ыстық қой, шіркін, туған жер! Туған жерге жеткенше, қайтіп

дәтің шыдайды? Кім сағынбас өз қағын? Кім сүймесін өз жерін?

Сүймесе сүймес зердесіз, шерсіз жүрек, тілеуі бөлек жетесіз…

Мұғалім  Еліміздің келешек тағдыры, Қазақстан ертеңі өз

қолдарыңызда. Туған елдеріңді өркениетті мемлекеттермен терезесі тең, керегесі

кең ететін сендер. Ол үшін терең әрі жан – жақты білімді болу – міндеттерің.

«Туған жер –алтын бесік» — демекші, бүгінгі  

айтылғандарды өнеге етіп, елді, жерді сүюді, қадірлеуді өмірлік мақсат

етейік, туып өскен жеріміз Қазақстан Республикасын құрметтей, еліміздің

Рәміздерін қастерлей, отан – отбасынан, туған жерден басталатынын түсіне

білейік.

Мұғалім і:

Міне, балалар Қазақстан туымен тұғырлы, Елтаңбасымен еңселі, Әнұранмен айбатты екен. Ата Заңымызбен де

елдігіміз көрінеді. Осындай ержүрек, бауырмал, қонақжай халықтың ұрпағы

екендеріңді мақтанышпен айтуға болады.

Өркениет көшіне бетті бұрдық,

Қазақстан,

мәңгілік жансын бағың! – деп бүгінгі ашық тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тақырыбы:

 

 

 

       

«Болашақ – білімді жастар қолында»

 

                       

              Дөңгелек үстел

 

                                     5-8  сыныптары

 

 

                                               

Өткізген: Тажина Н.С.

 

 

 

                           Ұзынкөл  негізгі  мектебі